• News
  • Powiat
  • Położenie
  • Starosta i Zarząd Powiatu
  • Starosta Inowrocławski
  • Historia
  • Symbole
  • Zakres działalności
  • Drogi powiatowe
  • Projekty rządowe
  • Projekty europejskie
  • Rada powiatu
  • Skład Rady Powiatu
  • Komisje
  • Sesje
  • Transmisje video z sesji
  • Protokoły
  • Młodzieżowa Rada Powiatu
  • Gminy
  • Gmina Janikowo
  • Gmina Dąbrowa Biskupia
  • Gmina Gniewkowo
  • Gmina Kruszwica
  • Gmina Inowrocław
  • Gmina Pakość
  • Gmina Rojewo
  • Gmina Miasto Inowrocław
  • Gmina Złotniki Kujawskie
  • Ciekawy Powiat
  • Dawny Powiat Inowrocławski
  • Piękny Powiat Inowrocławski
  • Turystyczny Powiat Inowrocławski
  • Powiatowe Muzeum
  • Oddział Powiatowego Muzeum – Dom Rodziny Jana Kasprowicza
  • Kontakt
  • Dane teleadresowe
  • Wydziały
  • Wydarzenia 2024
  • Styczeń
  • Luty
  • Marzec
  • ROK GENERAŁA SIKORSKIEGO
  • Aktualności
  • Z życia Generała
  • Galerie
  • Listy lotniczego korespondenta
  • Konkursy
  • Dokumenty
  • Dwór w Parchaniu
  • Filmy
  • 

    Głaz Ognia z Ostrówka

    dział: Turystyka i przyroda / dodano: 30 - 04 - 2022

    Ostrówek to niewielka wieś nad Gopłem, leżąca u nasady półwyspu Potrzymiech. Dostać się do niej można promem. „Rejs” to niewątpliwie największa atrakcja tego miejsca. Ale jest tutaj jeszcze, niezauważany, mijany...prawdziwy skarb!

    W centrum wioski, przy skrzyżowaniu dróg, na betonowym słupku zawieszona zielona tabliczka, z godłem i napisem „Pomnik przyrody”, niezbyt nachalnie wskazuje na obecność czegoś wyjątkowego. Pod brzydkim, betonowym płotem leży kamień.

    Szary kamień, podobno o obwodzie 3 metrów, raczej mały w porównaniu z kamiennymi kolosami z niedalekich Ostrowa (głaz Piast o obwodzie 7,5 m), Brześcia (obwód 7,2 m), Lachmirowic (obwód 5,2 m). Ale kamień wyjątkowy, jedyny taki w Polsce! Kamień z głębokim rytem swastyki.

    Pewnie ten, w powszechnej świadomości współczesnych, złowrogi znak sprawił, że zabytek nie jest popularny. A przecież jest to prawdziwy pomnik i wcale nie przyrody, ale kultury. Naszej kultury!

    Tak niewiele zabytków z czasów poprzedzających chrzest miejscowych Goplan zachowało się w dzisiejszym kujawskim krajobrazie. Obok grodziska w pobliskiej Mietlicy to chyba najważniejsza pamiątka tamtych odległych, tajemniczych czasów. We wczesnym średniowieczu, przed tysiącem lat, na Gople, tam gdzie dzisiaj jest półwysep Potrzymiech, była wyspa. Święta wyspa.

    W jej najwyższym punkcie, pośród starych olbrzymich drzew, leżał głaz z wyrytą swastyką, znakiem ognia, znakiem słońca. Do sanktuarium, na Wyspę Bogów, płynęli na łodziach okoliczni mieszkańcy, szukający pomocy sił nadprzyrodzonych i oddający im cześć. Święte wyspy i święte góry, miejsca z natury niedostępne, przez naszych słowiańskich przodków uznawane były za święte. Dla ówczesnych mieszkańców Kujaw, wyspa na Gople z kamiennym omfalosem mogła być centrum wszechświata. Mityczny „pępek świata” (omfalos właśnie) czeka zatem na nas tuż za progiem, a właściwie burtą promu.

    Ale dlaczego swastyka, znienawidzony połamany krzyż? W kulturach niemal całego globu swastyka to zawsze znak dobry. Swastyka - nazwa pochodząca z sanskrytu - oznacza szczęście i powodzenie. Znak chroniący od zła, symbolizujący słońce, a czasem i księżyc, cztery strony świata, a czasem jego centrum (czyli pępek)...

    Znak o pozytywnych konotacjach zarówno w sztuce chrześcijańskiej, jak i w religiach Indii, u starożytnych Mykeńczyków, Celtów, Germanów, Słowian Wikingów, Hindusów, Chińczyków, Indian Nawaho, Majów... Znak uniwersalny.

    Nieszczęśliwie zaadaptowany przez nazistowskie Niemcy, stał się symbolem zła, które próbowało zniszczyć świat w połowie XX w.

    Szczęśliwie Głaz Ognia, bo tak jest nazywany kamień z Ostrówka, przetrwał do dzisiaj i chroniony jest nie tylko przez duchy przodków i dawnych bogów, ale przede wszystkim przez Nadgoplański Park Tysiąclecia. Zła historia XX wieku sprawiła, że nie stanie się on nigdy symbolem parku.

    A przecież Gopło to „przyroda i człowiek”, jak napisali przed laty w świetnej książce archeolog Wojciech Dzieduszycki i ornitolog Michał Kupczyk. W kamieniu z Ostrówka oba te żywioły splata wyryty krzyż – swastyka.

    Artykuł ukazał się w Przeglądzie Powiatu, Miast i Gmin 29 kwietnia 2022 r.